Τις καλύτερες προσεγγίσεις για τη διακοπή του καπνίσματος εξερεύνησε μία νέα μεγάλη ανάλυση της βιβλιογραφίας από τη Μεγάλη Βρετανία. Οι επιστήμονες της ανάλυσης εξέτασαν συνολικά 319 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες στις οποίες συμμετείχαν 157.179 καπνιστές. Όλες οι μελέτες που εξετάστηκαν είχαν εξερευνήσει την αποτελεσματικότητα διαφόρων προσεγγίσεων με στόχο τη διακοπή του καπνίσματος εντός 6 μηνών.
Η ανάλυση, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cochrane Database of Systematic Reviews, διαπίστωσε ότι οι 3 πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις για τη διακοπή του καπνίσματος είναι τα φάρμακα βαρενικλίνη και κυτισίνη, καθώς και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με νικοτίνη.
Σύμφωνα με την ομάδα της μελέτης, το κάπνισμα αποτελεί σήμερα την κύρια αιτία νοσηρότητας και θανάτου που μπορεί να προληφθεί. Αν και αρκετοί καπνιστές επιθυμούν να σταματήσουν το κάπνισμα, η επίτευξη του παραπάνω στόχου αποτελεί πρόκληση.
Το κύριο συστατικό του τσιγάρου, δηλαδή η νικοτίνη, αποτελεί την τρίτη πιο εθιστική ουσία. Ως αποτέλεσμα, μόλις 6 στους 100 που επιχειρούν να σταματήσουν το κάπνισμα πετυχαίνουν τελικά αυτό το στόχο.
Η βαρενικλίνη και η κυτισίνη ενεργοποιούν τους υποδοχείς της νικοτίνης στον εγκέφαλο, αποτρέποντας έτσι την πρόσδεση της νικοτίνης του τσιγάρου σε αυτούς.
Από τις αναλύσεις των επιστημόνων της παρούσας μελέτης διαπιστώθηκε ότι τα δύο παραπάνω φάρμακα και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με νικοτίνη ήταν εξίσου αποτελεσματικά για τη διακοπή του καπνίσματος. Συγκεκριμένα, το 14% των καπνιστών κατάφεραν να σταματήσουν την ανθυγιεινή αυτή συνήθεια εντός 6 μηνών χρησιμοποιώντας κάποια από τις παραπάνω μεθόδους.
Η επόμενη πιο αποτελεσματική προσέγγιση ήταν τα επιθέματα νικοτίνης, ωστόσο το ποσοστό που κατάφερε να σταματήσει το κάπνισμα με αυτή την μέθοδο ήταν χαμηλότερο.
Μία άλλη παρατήρηση της παρούσας μελέτης ήταν ότι η πιθανότητα επιτυχούς διακοπής του καπνίσματος αυξάνεται όταν περιορίζεται σταδιακά η κατανάλωση νικοτίνης.
Ένα άλλο φάρμακο που είχε 9% αποτελεσματικότητα ήταν η βουπροπιόνη. Τα δεδομένα για την ασφάλεια του παραπάνω φαρμάκου έδειξαν, ωστόσο, ότι υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες.
Γενικότερα, οι επιστήμονες ανέφεραν ότι σχεδόν όλες οι θεραπείες που εξετάστηκαν ήταν ακίνδυνες, αν και ορισμένες μελέτες δεν παρακολούθησαν την πορεία των εθελοντών μακροπρόθεσμα.
«Η μετα-ανάλυσή μας έδειξε ότι η βαρενικλίνη, η κυτισίνη και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι αρκετά αποτελεσματικές προσεγγίσεις για τη διακοπή του καπνίσματος. Ο αριθμός των ασθενών που κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα χρησιμοποιώντας μία από τις παραπάνω μεθόδους ήταν σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με αυτούς που ακολούθησαν άλλες προσεγγίσεις», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Καταλήγοντας, η ομάδα υποστήριξε ότι στο μέλλον θα πρέπει ίσως να γίνουν περισσότερες έρευνες που θα εξετάσουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες των προσεγγίσεων για τη διακοπή του καπνίσματος. Επιπλέον, καθώς οι περισσότερες μελέτες της ανάλυσης εξέτασαν καπνιστές σε ανεπτυγμένες χώρες, τα αποτελέσματα της ανάλυσης ενδεχομένως δεν αφορούν άλλους πληθυσμούς.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ