Γιατροί που αφιερώνουν χρόνο για ν’ ακούν και να φροντίζουν τους ασθενείς τους, κερδίζουν την εμπιστοσύνη τους
Η εικόνα του πιεσμένου γιατρού, ο οποίος δεν αφιερώνει αρκετό χρόνο για ν’ ακούσει με λεπτομέρεια και προσοχή τους ασθενείς του ή ν’ απαντήσει στις ερωτήσεις τους, δεν εμπνέει εμπιστοσύνη.
Οι ασθενείς για να δώσουν την εμπιστοσύνη τους στο γιατρό χρειάζεται να νιώσουν ότι αυτός πραγματικά φροντίζει και νοιάζεται γι’ αυτούς και ότι πραγματικά ενδιαφέρεται να τους δίνει συμβουλές για το πώς θα προστατέψουν την υγεία τους.
Η σχέση μεταξύ γιατρού και ασθενούς έχει γίνει το αντικείμενο πολλών μελετών που σκοπό έχουν να βρουν τρόπους καλύτερης επικοινωνίας μεταξύ των δύο, με τρόπο τέτοιο που το θεραπευτικό αποτέλεσμα, τόσο σε σωματικό αλλά και ψυχικό επίπεδο να είναι καλύτερο.
Τι είναι αυτό που τους κάνει έναν ασθενή να εμπιστεύεται ένα γιατρό;
- οι ασθενείς εμπιστεύονται περισσότερο τους γιατρούς που αφιερώνουν χρόνο για να ακούσουν τις ανησυχίες τους, τα προβλήματά τους, εμπιστεύονται περισσότερο όταν ο γιατρός τους κάνει να νοιώθουν άνετα και όταν τους δείχνει ότι πραγματικά φροντίζει γι’ αυτούς
- οι καλοί τρόποι, η καλή επαφή με τα μάτια από τον γιατρό προς τον ασθενή του, οι απαλοί και ευγενικοί τρόποι κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης είναι σημαντικά σημεία που παίζουν ρόλο στο κατά πόσο ο ασθενής θα δώσει την εμπιστοσύνη του στον γιατρό
- το γεγονός ότι ο γιατρός ζητά και λαμβάνει υπ’ όψη του τη γνώμη του ασθενούς του, είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του, όπως επίσης όταν συμπεριφέρεται προς τον ασθενή του σαν ίσος προς ίσο
- η ικανότητα του γιατρού ν’ ακούει τους ασθενείς του, ν’ απαντά με επιμέλεια τις ερωτήσεις των ασθενών και να καταλαβαίνει τους φόβους και αγωνίες τους, προσφέροντας τους την συμπόνια και κατανόησή του, αποδεικνύονται καθοριστικοί παράγοντες στο να κερδίσει ο γιατρός την εμπιστοσύνη των ασθενών του
- ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που φάνηκε ότι αυξάνει την εμπιστοσύνη από τον ασθενή προς τον γιατρό είναι όταν ο γιατρός ζητά βοήθεια για τον ασθενή του και από άλλους ειδικούς ή τους στέλνει και σε άλλους για εξειδικευμένη γνώμη
Είναι πολύ σημαντικό ο γιατρός να κερδίζει την εμπιστοσύνη του ασθενούς του. Οι ασθενείς με αυτό τον τρόπο ακολουθούν καλύτερα τις θεραπείες που τους συστήνονται, γίνονται λιγότερες περιττές εξετάσεις, το κόστος είναι χαμηλότερο.
Είναι πολύ σημαντικό οι γιατροί να κοιτάζουν προσεκτικά το τι δηλώνουν και το τι ζητούν οι ασθενείς. Πρέπει η όλη προσέγγιση να είναι επικεντρωμένη στον ασθενή σαν άνθρωπο βλέποντας τις ανάγκες του ολοκληρωτικά και όχι μόνο στα επί μέρους θέματα οργανικά ή τεχνικά.
Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση του ασθενούς πρέπει να προσεγγίζει όλες τις πτυχές του προβλήματος τόσο οργανικές αλλά και ψυχικές. Επίσης μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης ασθενούς και γιατρού που πρέπει να βελτιώνεται συνεχώς πρέπει να αναλύονται όλες οι πτυχές της ασθένειας, το πως επηρεάζει τον ασθενή, και να αναζητούνται τρόποι βελτίωσης της υγείας και όλα αυτά μέσα στα πλαίσια του χρόνου που είναι αναγκαία για την τόσο σημαντική αυτή σχέση.
Η λήψη του ιστορικού ακολουθεί την πρώτη γνωριμία με τον ασθενή. Η λήψη του ιστορικού, η οποία είναι εκτενής στην περίπτωση του νέου ασθενούς, αποτελεί κύρια μια τεχνική, μέσω της οποίας ο γιατρός προσπαθεί να προσδιορίσει το υπόβαθρο και τη φύση των ενοχλημάτων του ασθενούς.
Επιτρέποντας στον ασθενή να μιλήσει για τα προβλήματα υγείας του, αποκτούμε μια γενική εικόνα γι΄ αυτόν, για τον τρόπο που σκέπτεται και που μιλά, για την κατάσταση που βιώνει ως μη φυσιολογική και η οποία τον οδήγησε στο γιατρό. Ο λόγος του ασθενούς, αλλά και οι μη λεκτικές εκφράσεις του (μορφασμοί, βλέμμα, χειρονομίες κ.ά.) σκιαγραφούν τον τύπο του, καθώς και τη συγκεκριμένη ψυχολογική κατάστασή του και η παρατήρησή τους από το γιατρό θα βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση-διαχείριση των προβλημάτων υγείας του.
Αρκετή συζήτηση έχει διεξαχθεί όσον αφορά την ενημέρωση του ασθενούς πριν την ολοκλήρωση της εξέτασής του.
Είναι φυσικό ο ασθενής μετά από κάθε εξεταστικό βήμα του γιατρού ν’ ανησυχεί και ν’ αναρωτιέται για το τι βρήκε εκείνος. Έτσι συχνά ο ασθενής, που προσήλθε στο ιατρείο με κύρια συμπτώματα βήχα και πυρετό, να διακόπτει την εξέταση του γιατρού και να ρωτά αυτόν διάφορα που τον κάνουν να ανησυχεί .
Η παραδοσιακή σιωπή του γιατρού αναμένεται στην περίπτωση αυτή να αυξήσει το φόβο και τις φαντασιώσεις του ασθενούς. Εκτιμάται ότι είναι καλύτερα για τη σχέση γιατρού-ασθενούς, μετά από κάθε εξεταστικό βήμα ο γιατρός, εφόσον έχει κάτι το συγκεκριμένο, να πληροφορεί γενικά για τα ευρήματά του τον ασθενή και να συμβάλει έτσι στην καθησύχασή του.
Γενικά όλη η διαδικασία φυσικής εξέτασης του ασθενούς πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πολιτιστικές-κοινωνικές αντιλήψεις του ασθενούς, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν την μυστικότητα του σώματός του και να σέβεται την αξιοπρέπειά του.
Συχνά οι ασθενείς αισθάνονται ντροπή αποκαλύπτοντας στον γιατρό το σώμα τους και αντιδρούν στις περισσότερες περιπτώσεις, προσπαθώντας με οποιοδήποτε μέσο να καλύψουν τα “ευαίσθητα” (μαστοί, γεννητικά όργανα) μέρη του. Ο γιατρός θα πρέπει να είναι από πριν γνώστης της συναισθηματικής κατάστασης αυτής του ασθενούς και να προσπαθήσει αρχικά να εξηγήσει στον ασθενή την σημασία και την αναγκαιότητα της συγκεκριμένης εξέτασης και μετά, αφού ζητήσει την άδεια, να προχωρήσει στην διαδικασία της εξέτασης.
Η συμπεριφορά αυτή του γιατρού αξιολογούμενη από τον ασθενή θετικά ως πράξη σεβασμού της ατομικότητάς του, θα συμβάλει στη δημιουργία του απαραίτητου, για τη σχέση γιατρού – ασθενούς, κλίματος εμπιστοσύνης.
Σε όλες τις περιπτώσεις ο γιατρός θα πρέπει να παράσχει συμπάθεια, κατανόηση και να εμφυσήσει ελπίδα και κουράγιο. Επίσης σε όλες γενικά τις περιπτώσεις, με εξαίρεση αυτή της σοβαρής ασθένειας, ο γιατρός, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την προσωπικότητα του ασθενούς, καθώς και τις προσωπικές του αντιλήψεις σχετικά με τη προέλευση της ασθένειας, τη θεραπεία της, καθώς και τις συνθήκες διαβίωσής του.