Καθώς πλέον μπαίνουμε στο 4ο έτος της πανδημίας, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πλέον νοσήσει από τον SARS-CoV-2 περισσότερες από μία φορές. Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται κυρίως στην εμφάνιση νέων στελεχών τα οποία έχουν την ικανότητα να αποφεύγουν την ανοσία τόσο από το ιστορικό λοίμωξης όσο και από τον εμβολιασμό. Ωστόσο είμαστε σίγουροι ότι κάθε φορά που νοσούμε από τον SARS-CoV-2 έχουμε μολυνθεί με κάποιο νέο στέλεχος; Είναι δυνατό να μολυνθούμε και να νοσήσουμε δύο φορές από την ίδια παραλλαγή;
Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα σήμερα, φαίνεται ότι κάθε φορά που νοσούμε από την COVID-19, η ανοσία που αναπτύσσουμε για το συγκεκριμένο στέλεχος είναι ικανή να μας προστατεύσει για αρκετούς μήνες, καθώς τα αντισώματα που θα αναπτύξουμε έχουν υψηλή ειδικότητα για το στέλεχος αυτό.
Ως αποτέλεσμα, αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι ένα στέλεχος εξαπλώνεται και προκαλεί λοιμώξεις σε ένα πληθυσμό και ακολούθως το νέο κύμα κρουσμάτων αποδίδεται σε κάποια νεότερη παραλλαγή.
Ωστόσο, οι ασθενείς που δεν παρουσιάζουν ικανοποιητική ανοσιακή απόκριση κατά τη λοίμωξη με τον SARS-CoV-2 (όπως οι ανοσοκατεσταλμένοι) προφανώς μπορεί να μολυνθούν εκ νέου σε μικρό χρονικό διάστημα με το ίδιο στέλεχος.
Για ποιο Διάστημα είμαστε Προστατευμένοι από Μία Νέα Λοίμωξη με τον SARS-CoV-2;
Ένας ασθενής που δεν είναι ανοσοκατεσταλμένος και νόσησε από COVID-19 έχει πολύ χαμηλή πιθανότητα να μολυνθεί ξανά με τον ιό μέσα στους επόμενους 2 μήνες τουλάχιστον. Στους περισσότερους ασθενείς το διάστημα της προστασίας από νέες λοιμώξεις είναι μεγαλύτερο ωστόσο εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, όπως:
- Την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος
- Το χρόνο που πέρασε από την τελευταία έκθεση στον ιό
- Την ποσότητα του ιικού φορτίου
- Τα χαρακτηριστικά του κάθε στελέχους
Δεδομένα έχουν δείξει ότι το ιστορικό λοίμωξης προσφέρει 92% προστασία από μία νέα λοίμωξη με το στέλεχος Δέλτα, ωστόσο για το στέλεχος Όμικρον και τις παραλλαγές του το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 56%.
Οι μεταλλάξεις στις τελευταίες παραλλαγές του στελέχους Όμικρον έχουν μειώσει σημαντικά τη διάρκεια προστασίας από νέες λοιμώξεις. Για παράδειγμα, δεδομένα από τις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι αρκετοί ασθενείς νόσησαν από το στέλεχος Δέλτα και ακολούθως από το στέλεχος Όμικρον σε διάρκεια μικρότερη από 3 μήνες. Μάλιστα, η μικρότερη διάρκεια που έχει καταγραφεί ανάμεσα σε δύο διαφορετικές λοιμώξεις από τον SARS-CoV-2 είναι οι 23 ημέρες.
Πώς Μπορώ να Μειώσω τον Κίνδυνο Επαναμόλυνσης με τον SARS-CoV-2;
Οι νέες λοιμώξεις με τον SARS-CoV-2 είναι σχεδόν πάντοτε ηπιότερες από τις προηγούμενες καθώς ο οργανισμός έχει ήδη αναπτύξει κάποιου βαθμού ανοσία και δεν συναντά το παθογόνο για πρώτη φορά. Ωστόσο, αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι κάθε νέα λοίμωξη αυξάνει αθροιστικά τον κίνδυνο επιπλοκών μακροπρόθεσμα.
Αυτή τη στιγμή, οι οδηγίες για την πρόληψη της COVID-19 υποστηρίζουν ότι για να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο λοίμωξης θα πρέπει να:
- Κάνουμε τα διαθέσιμα εμβόλια για την COVID-19
- Αποφεύγουμε τους κλειστούς χώρους με συναθροίσεις
- Συνεχίσουμε τη χρήση μάσκας όπου κρίνουμε ότι αυτή είναι απαραίτητη
- Πλένουμε τακτικά τα χέρια μας
Αν και οι αρχικές δόσεις των εμβολίων προσφέρουν μειωμένη προστασία από το στέλεχος Όμικρον σε σχέση με τα στελέχη Άλφα και Δέλτα, σήμερα κυκλοφορούν πλέον νέα επικαιροποιημένα εμβόλια με πολύ υψηλότερη αποτελεσματικότητα για τα νέα στελέχη.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ